Hoe het gebeurde en gedachten over het cijfer nul
Dit was geen buurmeisje dat m’n oude poppenhuis kwam ophalen.
‘Ze zijn er nog niet.’
‘We willen alleen je vriend spreken. De buurman zei dat hij hier logeert.’
Daarna moest Suï meerdere keren aan m’n jongste broer en mij vertellen wat er gebeurd was. Hij vertelde zo verward dat we eerst dachten dat onze moeder nog leefde en dat alleen onze vader in de auto verongelukt was.
In de jaren zeventig was iemand pas met eenentwintig jaar voor de wet volwassen. Daarom mocht m’n jongste broer (14) van de Kinderbescherming niet thuis blijven wonen; hij vertrok naar familie in het noorden van het land. Ik was net achttien geworden en bleef alleen achter in ons ouderlijk huis. Ik moest eindexamen middelbare school doen.
We kregen alle drie een voogd en een toeziend voogd. Aan Kasper werd door de Kinderbescherming niet gevraagd wie hij als voogd wilde; hij kreeg er domweg een toegewezen. In elk geval kwam hij met een groepsleider van Het Anker naar de crematie. Daarna ging hij met dezelfde groepsleider terug naar Het Anker.
In de decennia die volgden, zou (tot op heden) niemand van onze familie, inclusief voogd en voogdes Kasper in een tehuis bezoeken, hem een keer ophalen of hem een verjaardagskaart sturen. Hoewel. Er is één keer een collega van mijn vader bij Kasper langs geweest. Maar deze man werd niet door m’n broer herkend.
Ik heb lang de tijd gehad na te denken over die nul bezoeken. Kan ik daarom van mijzelf een filosofisch onderbouwd antwoord op het cijfer ‘nul’ verwachten? Kun je de nul eigenlijk wel een ‘cijfer’ noemen? Of is dit cijfer meer een teken dan een getal?
Een vroegere wiskundeleraar, die verzot was op het cijfer ‘nul’, heb ik eens horen zeggen: ‘Daar komen nul indianen aan.’ Ook over die zin heb ik nagedacht.
‘Er komen géén indianen aan,’ zou logischer zijn geweest als antwoord op de vraag: ‘Hoeveel indianen komen eraan?’ Maar hij zei ‘nul’ omdat hij dol was op de ontelbare mogelijkheden die dat getal biedt. Zet er een ‘1’ voor en er staat plotseling ‘10’, zet daar nog een nul achter en je hebt ‘100’. In de wiskunde kun je veel uitrichten met een nul en een één.
Deze strip is echter geen antwoord op genoemde nul. Wat kun je zeggen tegen een nul? (Behalve, je rijmt op ‘lul’, of ‘flauwekul’.) Nul betekent niets in Kaspers leven.
Maar ik weet niet of herinneringen zijn hart besturen, zoals dat bij mij het geval is. Afwezigheid kan minstens zoveel invloed hebben op een humeur als aanwezigheid. Familie zegt hem niks, omdat hij nooit meer iemand van hen gezien heeft. Ook vroegere goede vrienden van mijn ouders zag hij nooit meer.
Een enkeling voelde zich hierover duizend jaar na dato schuldig en stuurde mij een ansichtkaart met de tekst: ‘Wat jammer dat we destijds niet meer voor jou konden betekenen.’
Wat kan ik daarop zeggen?
Het is gebleken dat we zonder kunnen.
(Volgende keer: hoe Suï op zijn post bleef, nachtmerries van Kasper, angsten in en om een rijtjeshuis.)
